Gezond ouder worden willen we allemaal, niet alleen lichamelijk maar zeker ook mentaal. Dementie is een oprukkende ziekte waarmee in Nederland één op de drie vrouwen en één op de zeven mannen te maken krijgen. Door hersenengymnastiek blijft onze bovenkamer langer gezond en dat kan uiteraard op een interessantere manier dan alleen met de bekende puzzelboekjes.
Merel Keijzer onderzoekt meertaligheid aan de Rijksuniversiteit Groningen en eveneens uit andere onderzoeken komen boeiende resultaten. Zo vertonen tweetaligen gemiddeld pas vier jaar later symptomen van Alzheimer dan ééntaligen. De onderzoekers vinden daarmee dat de effecten van meertaligheid groter zijn dan de huidige medicijnen en bovendien een goedkoop alternatief.
De onderzoeken richtten zich vooral op vroeg-tweetaligen die met twee talen zijn opgevoed. De laat-tweetaligen, mensen die vanaf hun tienerjaren een taal leerden, laten wel individuele verschillen zien op latere leeftijd. Toch blijft het een feit dat het aanleren van nieuwe vaardigheden gezond is voor het brein. Kies dan wel een activiteit die wat mentale inspanning kost, zoals het leren bespelen van een muziekinstrument of een nieuwe taal. No pain no gain.
Ook is het van belang dat je actief met een andere taal bezig bent. Passief luisteren is minder effectief dan jezelf uitdagen door actief vaak tussen de talen te switchen. Mensen die op hun werk één taal spreken en een andere thuis, genieten van meer cognitieve voordelen dan diegenen die af en toe hun tweede taal gebruiken. Door dagelijks te wisselen moeten je hersenen aan de bak om twee taalsystemen uit elkaar houden. Dit is gezond voor je mentale flexibiliteit en de ruimte om kennis te verwerken.
Daarbij komt nog eens de mate van taalbeheersing. Als je de tweede taal matig spreekt zijn de voordelen eveneens wat minder. Het is vergelijkbaar met een toptenniser die andere hersenstructuren heeft dan een amateurtenniser die zozo een balletje slaat. Het devies een ‘leven lang leren’ geldt evenzeer in de taalcontext. Dus mocht je niet zo van die puzzeltjes houden, dan heb je reden te meer om weer eens een taalcursus te volgen waar je niet alleen op korte termijn wat aan hebt voor bijvoorbeeld je werk, maar ook op de lange termijn!
https://www.nemokennislink.nl/publicaties/worden-tweetaligen-later-dement-dan-eentaligen/
https://www.alzheimer-nederland.nl/dementie/feiten-cijfers
Jenny van den Heuvel
Senior trainer Nederlands en Frans
© Taleninstituut Nederland