“Un jour historique pour l’Europe!” zegt Emmanuel Macron vandaag 21 juli 2020. Na vier lange dagen en nachten vol hevige vergaderingen is er een akkoord in Europa over Le Plan de Relance, het Coronaherstelfonds. Europa is gered, ondanks de grote verschillen tussen de noordelijke en zuidelijke landen. De Nederlandse premier Mark Rutte is tevreden met het resultaat, maar de reputatie van Nederland heeft flinke deuken opgelopen. In de Europese kranten wordt gesproken over Los Frugales, The Frugals, Les Frugaux, vertaald als de zuinigen. De koppen in de Franse kranten zijn niet mals en staan bol van de frustraties over de houding van de Nederlanders. Le Parisien spreekt van “les radins” de gierigen. Le Monde schrijft over “coups de gueules et portent qui claquent” scheldpartijen en slaande deuren. Le Nouvel Obs zegt dat “Macron sort de ses gonds” Macron springt uit zijn vel.
Uit de artikelen in Le Figaro zijn er ook bewonderende woorden voor Mark Rutte. Hij wordt “un redoutable interlocuteur”, een beduchte onderhandelaar genoemd die als geen ander de kunst van het onderhandelen beheerst. Die bovendien nooit zijn geduld verliest en met zijn humor de spanning weer weet weg te lachen. Maar dat is maar een kort stukje, daarna staat er “Il est le plus frugal des “frugaux”, hij is de zuinigste van de zuinigen.
In alle artikelen wordt niet of nauwelijks gesproken over de cultuurverschillen. Nederlanders zijn, net als de meeste noordelijke landen, van nature resultaatgericht. En voor het beste resultaat moet je onderhandelen, polderen en water bij de wijn doen.
Frankrijk is, net als de meeste zuidelijke landen, relatiegericht. Diplomatie en lange monologen met mooie eindeloze zinnen om de ander te imponeren, hoort bij de relatiedans. Clashen en discussiëren maken daar deel van uit. Maar het telkens opnieuw “grignoter” (knabbelen) van Mark Rutte, aan gedane concessies, dreef de Franse président tot wanhoop.
Europa zou gebaat zijn bij meer begrip voor de verschillende culturen. In Nederland wordt hard gewerkt, zuinig geleefd en vooral naar het resultaat gekeken. In Frankrijk is goed leven belangrijker dan werken en zijn onderlinge verhoudingen prioriteit. Hoe zou Europa eruitzien als beide delen, noord en zuid, meer naar elkaar zouden opschuiven? Dat is precies wat Mark Rutte vraagt van de zuidelijke landen: “Maak je begroting net zo ordelijk en overzichtelijk als wij dat doen.” Maar zijn de Nederlanders ook bereid om op te schuiven naar de Zuidelijke cultuur? Minder op de centen, maar bijvoorbeeld de winkel sluiten tussen 12 en 14u? Zouden Nederlanders minder kunnen gaan werken en meer kunnen genieten van het leven? Zouden de Fransen efficiënter kunnen worden en praktischer omgaan met meningsverschillen? Waarschijnlijk niet.
Cultuurverschillen ontstaan door lang ingesleten patronen. Die verander je niet even. Wil je samenwerken met andere culturen, dan krijg je de verschillen erbij. Zet je je daartegen af, dan wordt samenwerken erg moeilijk. Verdiep je je in de oorsprong van de verschillen, dan krijg je begrip en wordt samenwerken heel interessant en vruchtbaar.
Het is inderdaad een historische dag. Nederland en Frankrijk hebben elkaar weer wat beter leren kennen. Daardoor gaan zeker nieuwe verbanden en samenwerkingen ontstaan. En jij, wil je ook de vruchten kunnen plukken van een hechter Europa? Denk dan aan de balans tussen Resultaat en Relatie.
Fabienne van Dillen, senior trainer Frans en Nederlands
Fabienne is geboren in het Franstalige deel van België vlakbij Luik en woonde jarenlang in Parijs en Nice. Ze heeft een lesbevoegdheid voor de Franse en Engelse taal en studeerde Europese Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze werkte als international marketeer voor multinationals in Parijs en Amsterdam en leidde een marketing- en communicatiebureau. Fabienne ontwikkelt als strateeg samen met creatieve teams marketing- en reclamecampagnes en adviseert bedrijven over zakendoen in Nederland en Frankrijk. Het is haar missie om de Franse taal populairder te maken bij een zo breed mogelijke doelgroep.