Het jaar 2020 mag op veel fronten raar zijn, maar het is zeker een verrijking voor taal geweest. Taal ontwikkelt zich en verandert continue, maar dit jaar zijn er in een rap tempo veel nieuwe woorden bijgekomen. Allemaal bedoeld om vorm te geven aan geheel nieuwe gebruiken die plots in onze levens zijn gekomen.
De Dikke van Dale heeft de anderhalvemetersamenleving tot het woord van 2020 verkozen, maar naar mijn smaak zijn er veel grappigere en vrolijkere woorden ontstaan die een beter beeld geven van hoe ons dagelijks bestaan er nu uitziet. Wie had er namelijk een jaar geleden kunnen bedenken dat je een lokdown zou hebben, omdat de kapper weer eens dicht was? Of dat er voor je deur een balconcert wordt georganiseerd? Of dat je als thuizenaar een Skypediner zou hebben?
Zulke woordspelingen komen in alle talen voor. Zo hebben de Engelstaligen zelfs bijnamen voor het virus: Miss Rona of The Pandy om het liever te laten klinken. Mocht je relatie in een coronacoaster zijn veranderd, dan bestaat er de kans dat je wordt ge-zumped door je partner tijdens een videoverbinding. En heb je veel geklust in huis? Dan had je afgelopen jaar een ronavation.
In ons buurland Duitsland tellen ze al rond de 1000 nieuwe woorden! Daar hebben ze niet alleen corona, maar in het begin ook last gehad van Hamsteritis toen de winkelschappen leeg waren. Getrouwd wordt er gelukkig nog, maar dan wel met een Minihochzeit. De moderne techniek van videobellen is een fantastische uitkomst voor thuiswerken, maar na een lange dag zijn de Duitsers duidelijk overzoomed.
Net zoals vele anderen, vinden de Fransozen de sleur maar niets. Voor hen is de week een herhaling van één en dezelfde saaie dag: de lundimanche. Dat is een combinatie van alle dagen van de week van maandag-lundi tot zondag-dimanche. En de zondag zelf? Ach die hebben de Fransen gedoopt tot confinemanche, de dag waarop je vrijwel niets meer mag of kan.
Al deze woordspelingen laten zien dat we als mensen gelukkig over voldoende creativiteit bezitten om de situatie te relativeren, onszelf perspectief te bieden en met een dagelijkse portie humor de dag en dit jaar door te komen.
Fijne feestdagen en schenk jezelf een locktail of quarantini in tijdens de e-peritief!
Jenny van den Heuvel
Regiomanager Rotterdam en Den Haag
Nederlands: https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/
Duits: https://www.sueddeutsche.de/panorama/corona-sprache-wortschoepfungen-leibniz-institut-1.5140469